Jak działają ciśnieniomierze?

Ciśnieniomierze to urządzenia medyczne służące do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi. Stosowane są zarówno w placówkach medycznych, jak i w warunkach domowych do monitorowania stanu zdrowia. Ich działanie opiera się na zasadzie pomiaru ciśnienia w naczyniach krwionośnych za pomocą specjalnego mankietu, który uciska ramię lub nadgarstek. Istnieje kilka rodzajów ciśnieniomierzy, a każdy z nich działa nieco inaczej.

Rodzaje ciśnieniomierzy

Ciśnieniomierze manualne

• Ciśnieniomierz rtęciowy – kiedyś standard w placówkach medycznych, dziś rzadziej stosowany ze względu na obecność rtęci. Pomiar odbywa się poprzez stopniowe spuszczanie powietrza z mankietu i odczyt ciśnienia na kolumnie rtęci.
• Ciśnieniomierz zegarowy (aneroidowy) – składa się z mankietu, gruszki do pompowania powietrza i wskaźnika zegarowego. Pomiar wymaga użycia stetoskopu do nasłuchiwania tętna i określenia ciśnienia skurczowego oraz rozkurczowego.

Ciśnieniomierze automatyczne i półautomatyczne

• Półautomatyczny – wymaga ręcznego napompowania mankietu za pomocą gruszki, ale wynik wyświetlany jest na ekranie cyfrowym.
• Automatyczny – działa całkowicie samodzielnie, automatycznie pompując mankiet i odczytując wynik na wyświetlaczu.

Ciśnieniomierze elektroniczne mogą być naramienne lub nadgarstkowe. Modele naramienne są uważane za dokładniejsze, ponieważ pomiar na ramieniu lepiej odzwierciedla ciśnienie w tętnicach centralnych.

Mechanizm działania ciśnieniomierza

Pomiar ciśnienia tętniczego opiera się na metodzie osłuchowej lub oscylometrycznej.

Metoda osłuchowa (stosowana w ciśnieniomierzach manualnych)

• Mankiet jest pompowany do momentu, aż zatrzyma przepływ krwi w tętnicy.
• Powietrze stopniowo wypuszczane, a lekarz nasłuchuje przez stetoskop dźwięków tętna (tzw. tony Korotkowa).
• Pierwszy słyszalny dźwięk oznacza ciśnienie skurczowe (górne), a moment zaniku dźwięków oznacza ciśnienie rozkurczowe (dolne).

Metoda oscylometryczna (stosowana w ciśnieniomierzach elektronicznych)

• Mankiet napełnia się powietrzem, zatrzymując przepływ krwi.
• Czujniki mierzą zmiany ciśnienia w mankiecie, które powstają w wyniku pulsowania tętnicy.
• Na podstawie algorytmów urządzenie oblicza ciśnienie skurczowe i rozkurczowe, wyświetlając wynik na ekranie.

Metoda oscylometryczna nie wymaga stetoskopu ani ręcznego pompowania mankietu, co sprawia, że jest wygodniejsza w użytkowaniu domowym.

Czynniki wpływające na dokładność pomiaru

Dokładność pomiaru ciśnienia krwi może być zależna od kilku czynników:

• Prawidłowe założenie mankietu – powinien być umieszczony na odpowiedniej wysokości i dobrze dopasowany do ramienia lub nadgarstka.
• Pozycja ciała – zaleca się wykonywanie pomiaru w pozycji siedzącej, z ręką opartą na wysokości serca.
• Unikanie ruchu i rozmów podczas pomiaru – mogą wpływać na wynik.
• Regularna kalibracja urządzenia – ciśnieniomierze elektroniczne mogą wymagać okresowej kontroli dokładności.

Kiedy warto monitorować ciśnienie?

Regularny pomiar ciśnienia krwi może być wskazany w przypadku:

• nadciśnienia tętniczego,
• niskiego ciśnienia i objawów z nim związanych,
• chorób serca i układu krążenia,
• stosowania leków na ciśnienie krwi,
• kontroli stanu zdrowia w warunkach domowych.

Pomiarów najlepiej dokonywać o stałych porach dnia, np. rano i wieczorem, zgodnie z zaleceniami lekarza.

Ciśnieniomierze to urządzenia umożliwiające kontrolowanie ciśnienia krwi w warunkach domowych i medycznych. Ich działanie opiera się na różnych metodach pomiaru – osłuchowej w przypadku modeli manualnych oraz oscylometrycznej w ciśnieniomierzach elektronicznych. Aby uzyskać wiarygodne wyniki, ważne jest prawidłowe stosowanie urządzenia, uwzględniając czynniki mogące wpływać na dokładność pomiaru.

Zewnętrzny artykuł.