Co zrobić, gdy tradycyjna terapia nie wystarcza? Możliwości wsparcia leczenia

Proces wychodzenia z uzależnienia od alkoholu rzadko przebiega liniowo. Choć psychoterapia jest fundamentem skutecznego leczenia, niekiedy bywa niewystarczająca – szczególnie w przypadkach wielokrotnych nawrotów, głębokich zaburzeń współistniejących lub osłabionej motywacji pacjenta. Co wówczas można zrobić? Odpowiedzią jest rozbudowanie terapii o dodatkowe narzędzia – farmakoterapię, zabezpieczenia biologiczne i alternatywne formy wsparcia.

Kiedy terapia psychologiczna nie wystarcza?

Terapia indywidualna czy grupowa pomaga zrozumieć źródła uzależnienia i wypracować nowe strategie radzenia sobie z emocjami. Jednak w niektórych sytuacjach:

• występuje silny głód alkoholowy mimo regularnych sesji,
• pacjent nie potrafi zapanować nad impulsem do picia,
• wcześniejsze terapie nie przyniosły trwałego efektu,
• pojawiają się trudności z wdrożeniem codziennych zmian.

W takich przypadkach sama praca psychologiczna może być zbyt dużym obciążeniem dla pacjenta i wymaga wzmocnienia innymi formami leczenia.

Rozszerzenie leczenia o farmakoterapię

Farmakoterapia jest istotnym wsparciem w terapii uzależnienia, szczególnie wtedy, gdy objawy głodu alkoholowego są intensywne, a kontrola zachowania utrudniona. Do najczęściej stosowanych leków należą:

• Naltrekson – blokuje działanie endorfin po spożyciu alkoholu, zmniejszając przyjemność z picia.
• Akamprozat – stabilizuje gospodarkę neuroprzekaźników, co pomaga złagodzić objawy odstawienne i poprawia funkcjonowanie poznawcze.
• Disulfiram (esperal) – wywołuje nieprzyjemne reakcje po spożyciu alkoholu, pełniąc funkcję silnego odstraszacza.

Każdy z tych leków powinien być wprowadzony wyłącznie przez lekarza, po dokładnym wywiadzie i ocenie ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Farmakoterapia nie jest leczeniem samodzielnym – jej celem jest ułatwienie procesu psychoterapeutycznego i zmniejszenie ryzyka nawrotów.

Wszywka alkoholowa jako długofalowe zabezpieczenie

Dla pacjentów, którzy mają trudność z systematycznym przyjmowaniem leków doustnych lub potrzebują silniejszego bodźca do utrzymania abstynencji, stosuje się Esperal Lublin– podskórny implant z disulfiramem. Lek uwalnia się stopniowo, zapewniając działanie przez kilka miesięcy.

Ważne jest, że disulfiram nie leczy uzależnienia, lecz pełni rolę czynnika zabezpieczającego. Jego skuteczność opiera się na świadomości pacjenta, że spożycie alkoholu w trakcie działania wszywki może prowadzić do poważnych reakcji, w tym spadku ciśnienia, duszności, kołatania serca czy nawet utraty przytomności.

Z tego względu zabieg powinien być poprzedzony:

• badaniami diagnostycznymi,
• szczegółową konsultacją lekarską,
• podpisaniem zgody i omówieniem ryzyka.

Zabieg wykonuje wyłącznie lekarz, a dalsza terapia – zarówno farmakologiczna, jak i psychologiczna – powinna być prowadzona pod kontrolą specjalisty.

Terapia wspierająca i alternatywna

Poza farmakologią, pacjenci mogą skorzystać z innych form wsparcia, takich jak:

• Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) – pomaga przełamać schematy myślowe, które prowadzą do picia.
• Terapia schematów i długoterminowa psychoterapia psychodynamiczna – sprawdza się u pacjentów z traumą, niskim poczuciem wartości, lękiem przed bliskością.
• Terapia rodzin – pozwala leczyć dysfunkcyjne relacje i odbudować sieć wsparcia.
• Zajęcia rozwoju osobistego, treningi mindfulness, aktywność fizyczna – wspierają zdrowie psychiczne i pomagają w odbudowie tożsamości osoby trzeźwej.

Skuteczna terapia to taka, która uwzględnia zarówno potrzeby emocjonalne, jak i biologiczne pacjenta, oraz daje mu realne narzędzia do życia bez alkoholu.

Co najważniejsze – nie przerywać leczenia

Porażka jednej metody nie oznacza końca drogi. Uzależnienie to choroba przewlekła i nawrotowa – leczenie musi być elastyczne i wielowymiarowe. Czasami potrzeba kilku prób i kombinacji różnych form wsparcia, by trafić na skuteczne rozwiązanie.

To, co najważniejsze, to utrzymanie ciągłości leczenia, regularna współpraca z terapeutą i lekarzem oraz gotowość do modyfikowania strategii w zależności od etapu trzeźwienia.

Podsumowanie

Gdy tradycyjna terapia nie wystarcza, warto sięgnąć po dodatkowe narzędzia – farmakoterapię, wsparcie medyczne oraz alternatywne formy psychoterapii. Esperal, zarówno w formie tabletek, jak implant, może stanowić skuteczny element terapii wspomagającej – pod warunkiem świadomego wyboru i odpowiedniego nadzoru medycznego. Najważniejsze jest całościowe podejście, które traktuje pacjenta indywidualnie, z empatią i zrozumieniem dla trudności, jakie niesie droga do trwałej trzeźwości.