Współczesny styl pracy sprzyja problemom z kręgosłupem. Wiele osób spędza przed komputerem nawet 8-10 godzin dziennie, często w nieprawidłowej pozycji, bez przerw na ruch czy zmianę postawy. Efektem są bóle pleców, napięcie mięśni szyi, sztywność barków i spadek wydolności organizmu. Fizjoterapeuta odgrywa kluczową rolę w profilaktyce i terapii przeciążeń wynikających z pracy siedzącej.
Dlaczego praca siedząca przeciąża kręgosłup i układ mięśniowy?
Ciało człowieka nie jest stworzone do długotrwałego siedzenia. W pozycji siedzącej kręgosłup lędźwiowy traci naturalną lordozę, a mięśnie brzucha i pośladków, które stabilizują tułów, stopniowo słabną. Jednocześnie nadmiernie obciążane są odcinki szyjny i piersiowy, zwłaszcza gdy głowa wysunięta jest w przód w kierunku monitora. Statyczna pozycja prowadzi do niedotlenienia mięśni, pogorszenia krążenia i mikrourazów włókien mięśniowych.
Utrzymywanie się tych zmian przez miesiące lub lata skutkuje bólem, ograniczeniem ruchomości i tzw. zespołem skrzyżowania górnego i dolnego, które jest charakterystyczne dla osób pracujących biurowo. Konsultacje z fizjoterapeutą online często wskazują, że nawet najlepsze krzesło ergonomiczne nie zastąpi regularnego ruchu. Kluczem jest świadome przerwanie statycznego obciążenia poprzez aktywne przerwy, rozciąganie i zmianę pozycji ciała.
Jak fizjoterapeuta diagnozuje i leczy skutki pracy siedzącej?
Pierwszym krokiem w pracy fizjoterapeuty jest szczegółowa diagnostyka funkcjonalna, obejmująca ocenę postawy ciała, symetrii mięśniowej, ruchomości stawów i wzorców ruchowych. Na tej podstawie fizjoterapeuta opracowuje indywidualny plan terapii. W zależności od stopnia przeciążeń może on obejmować terapię manualną, mobilizację stawów, techniki powięziowe czy masaż tkanek głębokich. Celem jest przywrócenie prawidłowej równowagi mięśniowej i zwiększenie zakresu ruchu.
W dalszej fazie fizjoterapeuta wprowadza ćwiczenia stabilizacyjne dla mięśni głębokich tułowia, które stanowią naturalny „gorset” dla kręgosłupa. Istotnym elementem jest także reedukacja posturalna, czyli nauka prawidłowego siedzenia, oddychania i kontrolowania napięcia mięśniowego. Właściwie prowadzona fizjoterapia nie tylko łagodzi ból, ale zapobiega jego nawrotom, poprawiając funkcję całego układu ruchu.
Ergonomia stanowiska pracy jako klucz do zdrowego kręgosłupa
Fizjoterapeuta coraz częściej pełni rolę doradcy ergonomicznego, pomagając pacjentom dostosować miejsce pracy do potrzeb ciała. Odpowiednia wysokość biurka, ustawienie monitora na poziomie oczu, regulacja krzesła z podparciem lędźwiowym i właściwe ułożenie stóp na podłodze to podstawy profilaktyki przeciążeń.
Wskazówki te uzupełnia tzw. aktywna ergonomia, polegająca na regularnym wstawaniu co 45-60 minut, wykonywaniu krótkich ćwiczeń mobilizujących i zmianie pozycji siedzącej na stojącą lub dynamiczną. Fizjoterapeuci zalecają również korzystanie z piłek rehabilitacyjnych i stołów regulowanych elektrycznie, które umożliwiają pracę naprzemiennie w różnych pozycjach.
Fizjoterapeuta może opracować indywidualny zestaw ćwiczeń dostosowany do kondycji pacjenta i charakteru jego pracy. Kluczowa jest systematyczność, a już 10 minut ruchu co godzinę potrafi znacząco zmniejszyć ryzyko dolegliwości bólowych. Uzupełnieniem terapii są masaże relaksacyjne, rolowanie mięśni oraz nauka prawidłowych wzorców ruchowych.
Anita Gawryluk, od lat zajmuje się akcjami charytatywnymi i zbieraniem pomocy dla pacjentów oraz samych szpitali, które nie są w stanie pokryć kosztów leczenie poszczególnych pacjentów. Zapraszam do pomagania razem ze mną.
